ආඝාතය
ආඝාතය
ආඝාතය යනු වහාම අවධානය යොමු කළ යුතු හදිසි වෛද්‍ය තත්වයකි. ඉක්මනින් ක්‍රියා කිරීමෙන් මොළයට සිදුවන හානිය සහ අනෙකුත් සංකූලතා සැලකිය යුතු ලෙස අඩු කළ හැකිය.
(read this article in English)
.png)
පළමු සහ වැදගත්ම පියවර: හදිසි සේවා අමතන්න
ඔබට හෝ ඔබ සමඟ සිටින අයෙකුට ආඝාත රෝග ලක්ෂණ පෙන්නුම් කරන්නේ නම්, වහාම 1990 හෝ ඔබේ ප්‍රදේශයේ හදිසි සේවා අංකයට අමතන්න. රෝග ලක්ෂණ පහව යයිදැයි බලා සිටීමට ප්‍රමාද නොවන්න. රෝහලට ඔබ විසින්ම රිය පදවාගෙන යන්න එපා. හදිසි ප්‍රතිචාර දක්වන වෛද්‍යවරුන්ට රෝහලට යන අතරමගදී ජීවිතය බේරා ගැනීමේ ප්‍රතිකාර ආරම්භ කළ හැකිය.
"F.A.S.T." ක්‍රමය භාවිතයෙන් රෝග ලක්ෂණ හඳුනාගන්න
F.A.S.T. යන කෙටි යෙදුම ආඝාතයේ වඩාත් පොදු රෝග ලක්ෂණ මතක තබා ගැනීමට සරල හා ඵලදායී ක්‍රමයකි:
F - Face drooping (මුහුණ එල්ලා වැටීම): පුද්ගලයාට සිනාසෙන්න කියන්න. ඔවුන්ගේ මුහුණේ එක් පැත්තක් එල්ලා වැටෙනවාද, නැතහොත් හිරිවැටීමක් දැනෙනවාද? ඔවුන්ගේ සිනහව අසමතුලිතද?
A - Arm weakness (අතක දුර්වලතාව): පුද්ගලයාට දෑත් දෙකම ඉහළට ඔසවන්න කියන්න. එක් අතක් පහළට යනවද? එක් අතක් ඔසවා තබා ගැනීමට නොහැකිද?
S - Speech difficulty (කථනයේ අපහසුතා): පුද්ගලයාට සරල වාක්‍ය ඛණ්ඩයක් නැවත නැවත කියන්න කියන්න. ඔවුන්ගේ කථාව නොපැහැදිලිද, අමුතුද, හෝ තේරුම් ගැනීමට අපහසුද? ඔවුන්ට ව්‍යාකූල බවක් දැනෙනවාද, නැතහොත් කතා කිරීමට නොහැකිද?
T - Time to call 911 (1990 ඇමතීමට කාලය): ඔබට මෙම රෝග ලක්ෂණවලින් යම් දෙයක්, ඒවා සුළු වුවත් හෝ පහව ගියත්, නිරීක්ෂණය කළහොත්, වහාම හදිසි වෛද්‍ය ආධාර සඳහා අමතන්න.
උපකාර ලැබෙන තෙක් කළ යුතු දේ
ගිලන් රථය පැමිණෙන තෙක් ඔබ බලා සිටින අතරතුර, ඔබට කළ හැකි දේවල් කිහිපයක් තිබේ:
පුද්ගලයා සමඟ රැඳී සිටින්න: ඔවුන්ව සන්සුන්ව හා සුවපහසුව තබන්න.
වේලාව සටහන් කරගන්න: රෝග ලක්ෂණ මුලින්ම පෙනී සිටියේ කවදාදැයි මතක තබා ගැනීමට උත්සාහ කරන්න. මෙම තොරතුරු වෛද්‍යවරුන්ට හොඳම ප්‍රතිකාර ක්‍රමය තීරණය කිරීමට ඉතා වැදගත් වේ.
ඔවුන්ට කිසිවක් කෑමට හෝ බීමට දෙන්න එපා: ආඝාතයකින් පසු ගිලීමේ හැකියාව දුර්වල විය හැකි අතර, මෙය හුස්ම හිරවීමට හේතු විය හැක.
ඔවුන්ව නිවැරදිව ස්ථානගත කරන්න: ඔවුන් සිහිකල්පනාවෙන් සිටී නම්, ඔවුන්ගේ හිස මඳක් ඉහළට ඔසවා ආධාරකයක් තබා ඔවුන්ගේ පැත්තකට හරවා තබන්න. ඔවුන් සිහිසුන් නම්, ඔවුන්ගේ හුස්ම ගැනීම සහ ස්පන්දනය පරීක්ෂා කරන්න. ඔවුන් හුස්ම ගන්නේ නැතිනම් සහ ස්පන්දනයක් නොමැති නම්, ඔබට පුහුණුවක් තිබේ නම් CPR ආරම්භ කරන්න.
රෝහල් ප්‍රතිකාර
රෝහලට පැමිණි පසු, හදිසි ප්‍රතිකාර කණ්ඩායමක් තත්වය ඉක්මනින් තක්සේරු කරනු ඇත. ප්‍රතිකාරය රඳා පවතින්නේ ඔබට ඇති ආඝාත වර්ගය (ඉස්කීමික් හෝ හෙමෝර්ජික්) සහ රෝග ලක්ෂණ ආරම්භ වී කොපමණ කාලයක් ගත වී ඇත්ද යන්න මතය.
ඉස්කීමික් ආඝාතය (Ischemic Stroke): මෙය වඩාත් සුලබ වර්ගය වන අතර, එය මොළයට රුධිර ප්‍රවාහය අවහිර කරන රුධිර කැටියක් නිසා ඇති වේ. ප්‍රතිකාරවලට ඇතුළත් විය හැක:
කැටිති-දිය කරන ඖෂධ (tPA): මෙම ඖෂධය කැටිය විසුරුවා හැරිය හැකි නමුත්, එය ආඝාතය ආරම්භ වී පැය කිහිපයක් ඇතුළත ලබා දිය යුතුය.
එන්ඩෝවාස්කියුලර් ක්‍රියා පටිපාටි (Endovascular procedures): මෙම මැදිහත්වීම් මගින් රුධිර නාළයෙන් කැටිය භෞතිකව ඉවත් කිරීමට කැතීටරයක් භාවිත කිරීම ඇතුළත් වේ.
හෙමොරෙජික් ආඝාතය (Hemorrhagic Stroke): මෙම වර්ගය මොළයේ රුධිර නාළයක් පුපුරා ගොස් මොළය තුළට ලේ ගැලීම නිසා ඇති වේ. ප්‍රතිකාරය අවධානය යොමු කරන්නේ ලේ ගැලීම නැවැත්වීම සඳහා වන අතර, එයට ඇතුළත් විය හැක:
ඖෂධ: රුධිර පීඩනය කළමනාකරණය කිරීමට සහ ලේ ගැලීම නැවැත්වීමට.
ශල්‍යකර්ම: හානියට පත් රුධිර නාළය අලුත්වැඩියා කිරීමට හෝ එක්රැස් වූ රුධිරය ඉවත් කිරීමට.
සුවය ලැබීම සහ පුනරුත්ථාපනය
ආඝාතයකින් සුවය ලැබීම දිගු හා අභියෝගාත්මක ක්‍රියාවලියක් වන අතර එය එක් එක් පුද්ගලයාට වෙනස් වේ. පුනරුත්ථාපනය යනු සුවය ලැබීමේ තීරණාත්මක කොටසක් වන අතර, එය හැකි ඉක්මනින්, බොහෝ විට ආඝාතයෙන් පැය 24 සිට 48 දක්වා කාලය තුළ ආරම්භ කළ යුතුය. විශේෂඥ කණ්ඩායමක් ඔබ සමඟ කටයුතු කරනු ඇත, ඔවුන්ට ඇතුළත් වන්නේ:
භෞත චිකිත්සකයින් (Physio therapists): මාංශ පේශිවල ක්‍රියාකාරිත්වය, සංචලනය, ශක්තිය සහ සමබරතාව සඳහා උපකාර කිරීමට.
වෘත්තීය චිකිත්සකයින් (Occupational therapists): ඇඳුම් ඇඳීම, ස්නානය කිරීම සහ ආහාර ගැනීම වැනි දෛනික ජීවන කටයුතු සඳහා සහාය වීමට.
කථන සහ භාෂා ව්‍යාධිවේදීන් (Speech and language pathologists): සන්නිවේදනය, ගිලීම, සහ මතකය හා ගැටලු විසඳීම වැනි සංජානන කුසලතා සඳහා උපකාර කිරීමට.
මනෝ විද්‍යාඥයින් (Psychologists): ආඝාතයකින් පසු සුලබ වන මානසික අවපීඩනය සහ කාංසාව වැනි චිත්තවේගීය හා චර්යාත්මක වෙනස්කම් සඳහා උපකාර කිරීමට.
පුනරුත්ථාපනයේ අරමුණ වන්නේ ඔබට හැකි තරම් ක්‍රියාකාරිත්වයක් නැවත ලබා ගැනීමට සහ ඕනෑම ස්ථීර ආබාධිත තත්වයක් සඳහා නව ක්‍රම ඉගෙන ගැනීමට උපකාර කිරීමයි. ආඝාතයකින් පසු සුවය ලැබීම මාස ගණනක් හෝ වසර ගණනාවක් පැවතිය හැක.
ඔබ ඔබේ සෞඛ්‍ය ගැටලුව පිළිබඳව පවුලේ වෛද්‍යවරයෙකු සමඟ සාකච්ඡා කිරීමට සහ උපදෙස් හා ප්‍රතිකාර ලබා ගැනීමට කැමති නම්, හමුවීමක් වෙන් කර ගැනීමට "Tele Doc Sri Lanka" 📞 (0766120039) අමතන්න. වෙබ් සබැඳියට පිවිසීමට මෙතන ක්ලික් කරන්න: ------------------->>>>>>>>>▶▶
www.Freevisitorcounters
Comments
Post a Comment